یالیتزا آپاریسیو، بازیگر و فعال مکزیکی، در ۱۱ دسامبر ۱۹۹۳ در تلاکسیاکو، اوآخاکا به دنیا آمد. او از نژاد میکستک و تراپانک است و در خانواده‌ای کم‌درآمد بزرگ شد. آپاریسیو تحصیلات خود را در رشته آموزش ابتدایی به پایان رساند و قصد داشت معلم شود. زندگی آپاریسیو زمانی تغییر کرد که برای نقش کلئو در فیلم "Roma" ساخته Alfonso Cuarón انتخاب شد. او بدون تجربه بازیگری قبلی، در این فیلم درخشید و توجه جهانی را به خود جلب کرد. عملکرد او در "Roma" تحسین منتقدان را برانگیخت و نامزدی اسکار بهترین بازیگر زن را برای او به ارمغان آورد. پس از موفقیت "Roma"، آپاریسیو به چهره‌ای شناخته شده در صنعت سرگرمی تبدیل شد. او در مجلات مد ظاهر شد و سفیر برندهای مختلف شد. آپاریسیو از شهرت خود برای حمایت از حقوق بومیان و برابری جنسیتی استفاده کرد. او به عنوان سفیر حسن‌نیت یونسکو برای مردم بومی منصوب شد. آپاریسیو به فعالیت‌های بازیگری خود ادامه داد و در فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی مختلف ظاهر شد. او همچنین در زمینه تولید فیلم فعالیت کرد و شرکت فیلم‌سازی خود را تأسیس نمود. آپاریسیو به الهام‌بخشی برای بسیاری از جوانان بومی در مکزیک و سراسر جهان تبدیل شده است. علی‌رغم چالش‌ها و تبعیض‌هایی که با آن مواجه شده، آپاریسیو به پیشرفت در حرفه خود و استفاده از صدایش برای ایجاد تغییر مثبت ادامه می‌دهد. او نماد قدرتمندی برای تنوع و فراگیری در صنعت سرگرمی شده است.